Stosowanie leków przeciwdepresyjnych w połączeniu np. z użyciem szyny okluzyjnej lub artrocentezą może okazać się skuteczne w ograniczaniu dolegliwości bólowych i poprawie funkcji u pacjentów zmagających się z przewlekłym zaburzeniem stawu skroniowo-żuchwowego (TMD). Taki wniosek płynie z przeglądu systematycznego, który został opublikowany 4 kwietnia w czasopiśmie „Journal of Oral Rehabilitation”.
Autorzy badania podkreślają jednak, iż należy przeprowadzić dalsze badania, aby lepiej zrozumieć mechanizmy działania i skuteczność terapii skojarzonych w tej grupie pacjentów.
– Leki przeciwdepresyjne, szczególnie w połączeniu z terapiami niefarmakologicznymi, mogą zwiększać skuteczność leczenia bólu i poprawiać funkcję u pacjentów z przewlekłym bólem w przebiegu zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego – napisali naukowcy z zespołu kierowanego przez dr Takarę Dei z Wydziału Farmacji i Nauk Farmaceutycznych Uniwersytetu Alberty w Edmonton (Kanada).
W przeglądzie systematycznym autorzy przeanalizowali randomizowane badania kliniczne podejmujące temat stosowania leków przeciwdepresyjnych u dorosłych pacjentów z przewlekłym bólem stawu skroniowo-żuchwowego. Celem włączonych do badania prac była ocena skuteczności tych terapii w łagodzeniu bólu i poprawie funkcji. Do badania włączono siedem badań obejmujących od 12 do 80 dorosłych uczestników, przy czym wszyscy pacjenci przez co najmniej trzy miesiące zmagali się z dolegliwościami bólowymi stawów skroniowo-żuchwowych.
Różnice w działaniu poszczególnych leków
W analizowanych badaniach oceniano stosowanie leków takich jak amitryptylina, duloksetyna, nortryptylina i citalopram – samodzielnie lub w połączeniu z terapiami niefarmakologicznymi, w tym artrocentezą, szyną okluzyjną oraz blokadą punktów spustowych.
Połączenie duloksetyny z artrocentezą skuteczniej ograniczało ból i poprawiało funkcję niż samo nakłucie jamy stawowej. Podobne skutki zaobserwowano w przypadku amitryptyliny, zwłaszcza przy zastosowaniu szyn okluzyjnych. Również nortryptylina w połączeniu z gabapentyną wykazywała znaczną redukcję bólu oraz napięcia mięśniowego. Z kolei citalopram okazał się najmniej skuteczny – nie wykazał przewagi nad leczeniem prowadzonym w grupie kontrolnej.
Choć terapie skojarzone generalnie dawały lepsze rezultaty, skuteczność leków przeciwdepresyjnych stosowanych samodzielnie była różna. Działania niepożądane – takie jak dolegliwości żołądkowo-jelitowe, nadciśnienie oraz senność – występowały częściej, zwłaszcza przy duloksetynie, niż w grupach przyjmujących placebo lub w przypadku terapii monofarmakologicznych.
Kanadyjscy naukowcy zwracają jednak uwagę na to, iż większość uwzględnionych w przeglądzie badań miała niewielką liczebność prób, co może wpływać na ograniczoną wiarygodność i możliwość uogólniania wyników.
– Pomimo występujących ograniczeń, przegląd zawiera cenne informacje na temat potencjalnej roli leków przeciwdepresyjnych w leczeniu przewlekłego bólu w TMD oraz podkreśla potrzebę przeprowadzenia wysokiej jakości, standaryzowanych badań klinicznych, które pomogą lepiej ukierunkować praktykę kliniczną – podsumowali autorzy pracy pt. „Beyond Depression: The Role of Antidepressants in Managing Chronic Temporomandibular Disorders. A Systematic Review”.
– Największym błędem w analizie badań obrazowych stawu skroniowo-żuchwowego jest ograniczenie się do samego stawu. W badaniach tomografii stożkowej o małym polu obrazowania i bardzo dużej rozdzielczości widoczne są również np. struktury kości skroniowej, na co lekarze dentyści często nie zwracają uwagi – mówi prof. dr hab. n. med. Ingrid Różyło-Kalinowska, specjalistka w dziedzinie radiologii i diagnostyki obrazowej, kierownik Samodzielnej Pracowni Propedeutyki Radiologii Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, nauczyciel akademicki oraz wykładowca na licznych kursach kształcenia podyplomowego.
Źródła: https://zm-online.de/
https://onlinelibrary.wiley.com/
