Dorośli pacjenci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) muszą płacić z własnej kieszeni choćby 400 złotych miesięcznie za leczenie, podczas gdy identyczne preparaty dla dzieci są refundowane. Na tę niesprawiedliwość zwróciły uwagę posłanki Paulina Matysiak oraz Marta Stożek z partii Razem w interpelacji skierowanej do Ministerstwa Zdrowia.
Finansowa bariera dla dorosłych pacjentów
Koszt miesięcznej terapii preparatami stosowanymi w leczeniu ADHD może być zaporowy dla wielu Polaków. Lek Atenza w dawce 72 mg dziennie kosztuje około 200 złotych miesięcznie, podobnie jak Concerta, który w tej chwili jest trudno dostępny w aptekach. Jeszcze droższy okazuje się preparat Elvanse zawierający lisdeksamfetaminę — jego koszt waha się między 300 a 400 złotych miesięcznie, w zależności od apteki.
Problem dotyczy nie tylko ceny, ale również dostępności. Leki te nie są podawane pacjentom w szpitalach, co oznacza konieczność zakupu choćby podczas hospitalizacji. Dla osób w kryzysie zdrowotnym, które straciły ubezpieczenie, zgromadzenie środków na leczenie może okazać się niemożliwe.
Epidemia ADHD wśród dorosłych
Dane przedstawione przez Ministerstwo Zdrowia w odpowiedzi na interpelację pokazują dramatyczny wzrost liczby przypadków ADHD. Między 2020 a 2024 rokiem liczba pacjentów z rozpoznaniem F90 (zaburzenia hiperkinetyczne) wzrosła z około 34 tysięcy do niemal 69 tysięcy osób.
Jeszcze bardziej spektakularny jest wzrost zużycia leków. Pomiędzy 2019 a 2024 rokiem nastąpił ponad pięciokrotny wzrost zużycia preparatów zawierających metylofenidat. W przypadku zakupów pełnopłatnych wzrost był niemal dziewiętnastokrotny, co wskazuje na rosnącą liczbę dorosłych pacjentów zmuszonych do samodzielnego finansowania terapii.
Ministerstwo tłumaczy procedury
W odpowiedzi na interpelację Ministerstwo Zdrowia przypomina, iż refundacja leków wymaga złożenia odpowiedniego wniosku przez podmiot odpowiedzialny — zwykle producenta leku. w tej chwili żaden z producentów nie złożył wniosku o refundację leków na ADHD dla dorosłych pacjentów.
Minister zdrowia informuje, iż zasięgał opinii krajowego konsultanta ds. psychiatrii, który potwierdził skuteczność metylofenidatu i atomoksetyny u dorosłych, choć podkreślił, iż badania kliniczne u tej grupy wiekowej są mniej liczne niż u dzieci. Konsultacje z producentami wykazały, iż część firm byłaby skłonna złożyć wnioski o refundację, ale tylko w przypadku zastosowania uproszczonej procedury.
Resort zdrowia monitoruje dostępność leków na ADHD przez specjalne systemy informatyczne i wprowadził preparaty z metylofenidatem na listę antywywozową, ograniczając ich eksport w celu zabezpieczenia polskiego rynku.
