Statystyki i wpływ stresu na zdrowie psychiczne
W Polsce nerwica lękowa może dotykać choćby około 4 milionów osób, co według statystyk jest liczbą znaczącą, ale niezaskakującą. Współczesny styl życia nakłada na nas ogromne wymagania i wiąże się z dużą dawką stresu, który często prowadzi do tzw. „puszczania nerwów”. Objawy nerwicy to nie tylko problemy typowo psychiczne, takie jak zaburzenia snu czy drażliwość, ale również symptomy przejawiające się w ciele.
Ludzie to istoty psychofizyczne – stan umysłu silnie oddziałuje na zdrowie fizyczne i odwrotnie. Choć powiązanie np. między nerwowym trybem życia a arytmią serca wydaje się oczywiste, to związki takie jak wysypka na skórze czy inne dolegliwości somatyczne i nerwica bywają trudniejsze do zidentyfikowania.
Czym jest nerwica?
Nerwica, zwłaszcza w formie lękowej, jest zaburzeniem psychicznym, które coraz częściej dotyka ludzi. Źródłem tego mogą być nadmierne ilości stresu oraz problemy z radzeniem sobie z trudnościami codziennego życia. Przyczyn nerwicy doszukuje się między innymi w zaburzeniach gospodarki neuroprzekaźnikowej, a zwłaszcza w wydzielaniu serotoniny, popularnie nazywanej „hormonem szczęścia”.
Niektóre teorie wskazują także, iż najważniejszy wpływ mają wczesne doświadczenia z dzieciństwa, kiedy kształtuje się osobowość. Brak akceptacji ze strony rodziców może stać się podłożem rozwoju zaburzeń lękowych.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia zaburzenia nerwicowe dotyczą choćby 10-15% populacji na świecie, a w Polsce ta liczba jest bardzo podobna, co oznacza, iż miliony osób zmagają się z tym problemem.
Typowe objawy nerwicy
Niełatwo jednoznacznie wskazać, czy cierpimy na nerwicę, gdyż objawy bywają bardzo zróżnicowane i indywidualne. Niemniej można je zaklasyfikować do trzech grup:
- Emocjonalne: niepokój, trudności z relaksacją, uporczywe negatywne myśli, poczucie utraty kontroli, napięcie, łatwa irytacja.
- Poznawcze: problemy z koncentracją, trudności w wykonywaniu codziennych obowiązków, zaburzenia pamięci.
- Somatyczne: przyspieszone tętno, trudności z oddychaniem, drżenie ciała, nadmierna potliwość, bóle głowy i mięśni, suchość w ustach, zwiększone oddawanie moczu, drażliwość, wysypki skórne, a w bardzo ciężkich przypadkach uczucie ucisku w klatce piersiowej czy mdłości, które mogą być mylone z problemami sercowymi.
Problemy ze snem są również częstym symptomem — osoby dotknięte nerwicą często mają trudności z zasypianiem lub budzą się w nocy i pozostają pogrążone w gonitwie myśli do rana.
Rodzaje nerwicy – nie tylko lękowa
Nerwica lękowa to nie jedyny typ tego zaburzenia. W rzeczywistości istnieje wiele form nerwicy, często różniących się objawami i podłożem. Jednym z najczęstszych jest nerwica natręctw, czyli zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (OCD). Charakteryzuje się ona natrętnymi myślami i kompulsywnymi zachowaniami mającymi na celu redukcję stresu, np. ciągłe mycie rąk czy wielokrotne sprawdzanie zamknięcia drzwi.
Inne warianty nerwicy to:
- zaburzenia lękowe w formie fobii, np. agorafobia czy fobia społeczna,
- zaburzenia dysocjacyjne, takie jak amnezja czy zespół Gansera,
- zaburzenia powstające po silnym stresie, np. zespół stresu pourazowego (PTSD),
- inne zaburzenia lękowe, np. lęk paniczny, uogólnione zaburzenia lękowe,
- zespół depersonalizacji i derealizacji,
- nerwica depresyjna, gdzie przeważa obniżenie nastroju,
- nerwica hipochondryczna, charakteryzująca się ciągłym lękiem o zdrowie i interpretowaniem drobnych dolegliwości jako poważnych chorób.
Wszystkie te rodzaje zaburzeń mają duży wpływ na codzienne funkcjonowanie i wymagają indywidualnego podejścia terapeutycznego.
Jak postawić diagnozę i jakie są sposoby leczenia nerwicy?
Rozpoznanie nerwicy najczęściej opiera się na dokładnym wywiadzie przeprowadzonym przez psychologa lub psychiatrę oraz ocenie objawów. Warto także zacząć od wizyty u lekarza rodzinnego, by wykluczyć inne możliwe przyczyny dolegliwości i uzyskać skierowanie do specjalisty.
Najskuteczniejszą formą terapii jest psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT). Ta metoda pomaga pacjentom rozpoznawać i zmieniać myśli oraz zachowania nasilające stres i lęk. W cięższych przypadkach lekarze mogą zarekomendować leczenie farmakologiczne, stosując leki przeciwlękowe lub antydepresyjne, które łagodzą objawy.
Nerwicę da się kontrolować, a choćby całkowicie wyleczyć, choć proces ten wymaga czasu, cierpliwości oraz systematycznej pracy. Regularne konsultacje terapeutyczne, zmiana nawyków życiowych oraz nauka technik relaksacyjnych znacznie pomagają redukować dolegliwości i poprawiają jakość życia. Bardzo ważne jest, aby osoby zmagające się z nerwicą nie pozostawały z problemem samotnie.
Przydatne źródła
Więcej informacji na temat nerwicy można znaleźć między innymi w publikacjach:
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22781489/
akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/201404_Geriatria_008.pdf
Zobacz także:
- Jak rozpoznać pierwsze objawy demencji? Lekarz podpowiada, na co zwrócić uwagę
- Skąd się biorą „głosy” w głowie chorego na schizofrenię? Przełomowe odkrycie
